Biała lista podatników

Z dniem 1 stycznia 2020 roku wchodzą w życie bardzo ważne przepisy wprowadzające obowiązek weryfikowania numerów rachunków bankowych kontrahentów. Już od września 2019 r. został wprowadzony rejestr podatników VAT (tzw. biała lista), dostępny pod adresem https://www.podatki.gov.pl/wykaz-podatnikow-vat-wyszukiwarka/ Nowa regulacja niesie bardzo poważne skutki dla przedsiębiorców, którzy muszą dostosować się do nowych wymogów, by uniknąć poważnych sankcji za ich nieprzestrzeganie.

Zapraszamy do krótkiego hasłowego omówienie kluczowych zagadnień, które powinny być pomocne w zaznajomieniu się z nowymi przepisami:

• Uwaga na próg 15.000 złotych! Płatności dotyczące transakcji przekraczającej tę kwotę brutto (nawet przy płatności w niższych transzach) muszą być bezwzględnie wykonane tylko na rachunek z białej listy. W razie zapłaty na innych rachunek (lub zapłaty gotówką) nie możemy zaliczyć tego kosztu jako kosztu podatkowego, a zatem tracimy aż 19% tej kwoty!
• Przelew w formie podzielonej płatności (split payment) nie wyłącza przepisów dotyczących białej listy. Zatem samo wybranie formy przelewu poprzez mechanizm podzielonej płatności (tzw. „Przelew VAT”) niestety nie zwalnia nas z obowiązku sprawdzenia rachunku na białej liście. Przelew VAT na inny rachu­nek niż rachunek z wykazu nie pozwala na zaliczenie tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów. 
• rachunki w walutach obcych również wymagają zgłoszenia na białą listę podatników; przepisy nie zawierają ograniczenia do rachunków bankowych prowadzonych wy­łącznie w złotówkach. Jeśli zatem mamy otrzymywać płatności na konta walutowe to musimy zadbać o ich umieszczenie na białej liście.
• Uwaga na płatności do stałych kontrahentów! Co prawda przepisy regulujące obowiązek płatności na rachunek dotyczą transakcji, których jednorazowa wartość przekracza 15 tys. PLN, ale z aktualnej praktyki organów podatkowych i sądów administracyjnych wynika, że w razie ustalenia, że pomiędzy stronami była stała umowa o współpracy, to wartości pojedynczych transakcji powinny być sumowane; dlatego zaleca się, aby również płatności poniżej kwoty 15 tys. PLN były realizowane do stałych odbiorców regulować wyłącznie na rachunek bankowy ujawniony na białej liście.
• Co prawda sankcje związane z „wyrzuceniem z kosztów” wchodzą w życie 1 stycznia 2020 roku, ale sam rejestr funkcjonuje od 1 listopada 2019 i zaleca się bezzwłoczne wdrożenie mechanizmu sprawdzania rachunków kontrahentów przed realizacją płatności. W okresie przejściowym od 1.09.2019 r. do 31.12.2019 r. zapłata na inny rachunek kontrahenta nie powoduje jednak automatycznie konieczności jej nieujmowania w kosztach. Co więcej, nawet w razie zapłaty po 1 stycznia 2020 - jeżeli dotyczy ona płatności zaliczanej w koszty w roku 2019 - możemy ująć płatność jako koszt uzyskania przychodów.
• Jeśli kontrahent zagraniczny nie ma polskiej rejestracji VAT, te nowe przepisy nie znajdują do niego zastosowania. Problematyczna jest jedynie sytuacja zagranicznych firm zgłoszonych do VAT w Polsce, które mają rachunki w zagranicznych bankach i nie mogą ich zgłosić do Polskiego wykazu. Wydaje się, że do czasu uzupełnienia tej luki należy niezwłocznie zgłosić taką płatność do urzędu by uniknąć sankcji.
• Biała lista dotyczy czynnych podatników VAT; W przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług dokonywanych przez podatnika VAT zwolnionego nie ma obowiązku płatności na rachunek z białej listy. Należy jednak pamiętać, że przy transakcjach z podatnikami zwolnionymi z VAT także obowiązuje ogólny nakaz płatności na rachunek bankowy (nie musi być z listy) jeżeli wartość transakcji przekracza 15.000 złotych, tj. nie możemy rozliczyć takiej transakcji w gotówce by móc zaliczyć ją w koszty.
• Co w razie zapłaty na rachunek nieujęty w wykazie? W takim przypadku po 1 stycznia 2020 jedynym „ratunkiem” dla uniknięcia sankcji jest niezwłoczne - w terminie 3 dni od dnia takiej płatności - zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury o dokonaniu transakcji, ze wskazaniem danych stron oraz numeru rachunku, na który wysłano płatność i wysokości przelewu. W razie dotrzymania terminu 3 dni (liczy się data wysłania przesyłki przez operatora pocztowych usług powszechnych) podatnik zachowa prawo do zaliczenia transakcji w koszty podatkowe.

TAGI: